دعا برای شفای مریض و بیماری

هفت آیه شفا بخش قرآن که قرائت آن‌ها برای شفای بیماران توصیه شده به شرح زیر است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

آیه ۵۷ سوره یونس

«یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَهٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ»

آیه ۱۴ سوره توبه

«قَاتِلُوهُمْ یُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَیْدِیکُمْ وَیُخْزِهِمْ وَیَنصُرْکُمْ عَلَیْهِمْ وَیَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِینَ»

آیه ۶۹ سوره نحل

«ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»

آیه ۸۰ سوره شعرا

«وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ»

آیه ۴۴ سوره فصلت

«وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِیًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آیَاتُهُ أَأَعْجَمِیٌّ وَعَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ فِی آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَیْهِمْ عَمًى أُوْلَئِکَ یُنَادَوْنَ مِن مَّکَانٍ بَعِیدٍ»

آیه ۸۲ سوره اسراء

«وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا»

هرگاه سوره حشر رابا خلوص بر بیمار بخوانند انشاءالله شفابخش اسـت.

در روایتی از نبی مکرم اسلام (ص) آمده اسـت:

«هنگام قرائت سه آیه آخر سوره حشر دست را بر سر بگذارید و آیات را قرائت نمایید کـه این دستور جبرییل اسـت از جانب خداوند و این عمل شفای همه ی بیماری هاست بجز مرگ.»

سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿١﴾

هُوَ الَّذِی أَخْرَجَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مِنْ دِیَارِهِمْ لأوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ یَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ یُخْرِبُونَ بُیُوتَهُمْ بِأَیْدِیهِمْ وَأَیْدِی الْمُؤْمِنِینَ فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الأبْصَارِ ﴿٢﴾

وَلَوْلا أَنْ کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الْجَلاءَ لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیَا وَلَهُمْ فِی الآخِرَهِ عَذَابُ النَّارِ ﴿٣﴾

ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَمَنْ یُشَاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿۴﴾

مَا قَطَعْتُمْ مِنْ لِینَهٍ أَوْ تَرَکْتُمُوهَا قَائِمَهً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِیُخْزِیَ الْفَاسِقِینَ ﴿۵﴾

وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْلٍ وَلا رِکَابٍ وَلَکِنَّ اللَّهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿۶﴾

مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ کَیْ لا یَکُونَ دُولَهً بَیْنَ الأغْنِیَاءِ مِنْکُمْ وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿٧﴾

لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِینَ الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضْلا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَیَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿٨﴾

وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالإیمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَهً مِمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَهٌ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٩﴾

وَالَّذِینَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلإخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالإیمَانِ وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلا لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ ﴿١٠﴾

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نَافَقُوا یَقُولُونَ لإخْوَانِهِمُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَکُمْ وَلا نُطِیعُ فِیکُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّکُمْ وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ ﴿١١﴾

لَئِنْ أُخْرِجُوا لا یَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِنْ قُوتِلُوا لا یَنْصُرُونَهُمْ وَلَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَیُوَلُّنَّ الأدْبَارَ ثُمَّ لا یُنْصَرُونَ ﴿١٢﴾

لأنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَهً فِی صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ ﴿١٣﴾

لا یُقَاتِلُونَکُمْ جَمِیعًا إِلا فِی قُرًى مُحَصَّنَهٍ أَوْ مِنْ وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَعْقِلُونَ ﴿١۴﴾

کَمَثَلِ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِیبًا ذَاقُوا وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿١۵﴾

کَمَثَلِ الشَّیْطَانِ إِذْ قَالَ لِلإنْسَانِ اکْفُرْ فَلَمَّا کَفَرَ قَالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکَ إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِینَ ﴿١۶﴾

فَکَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیهَا وَذَلِکَ جَزَاءُ الظَّالِمِینَ ﴿١٧﴾

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿١٨﴾

وَلا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿١٩﴾

لا یَسْتَوِی أَصْحَابُ النَّارِ وَأَصْحَابُ الْجَنَّهِ أَصْحَابُ الْجَنَّهِ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿٢٠﴾

لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ وَتِلْکَ الأمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿٢١﴾

هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ ﴿٢٢﴾

هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿٢٣﴾

هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الأسْمَاءُ الْحُسْنَى یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿٢۴﴾

لا اله الا انت سبحانک انی کنت من ظالمین

در صورتی که در آن بیماری بمیرد ثواب شهدا را دریابد و چنانچه صحت یابد معاصی او آمرزیده گردد

ختم سوره انعام برای شفای مریض:

ختم سوره انعام برای شفای مریض لاعلاج توصیه شده است و در اینجا روش ختم انعام صغیر به جهت بیمار هفت نفر در نزد بیمار نشسته در یک مجلس هفت نوبت بخوانند هر کدام یک مرتبه و همه یک دفعه شروع کنند هر یک که به لفظ دو جلاله برسند در آیه شریفه «رسل الله» در ما بین دو الله این دعا را بخوانند چون تمام شود شروع به خواندن کنند تا سوره تمام شود. حتم سوره انعام یکی از بهترین دعا برای شفای مریض ها است:

«بسم الله الرحمن الرحیم اللهم ارحم جلده الرقیق و عظمه الدقیق و یعوذبک من شده الحریق یا ام ملدم إن کنت آمنت باللّه الأعظم فلا تأکلى اللحم و لاتشربى الدم و لا تصدعى الرأس، و لا تفورى من الفم و تحوَّلى عنه إلى من یزعم أن مع اللّه إلها آخر فإنه یشهدأن لا إله إلا اللّه وحده لاشریک له و أن محمداً عبده و رسوله».

و هر گاه خواننده خود بیمار باشد به جاى «جلده و عظمه» «جلدى و عظمى» گوید و همچنین سائر ضمایر و افعال.

«بسم الله الرحمن الرحیم اللهم ارحم جلده الرقیق و عظمه الدقیق من شده الحریق یا ام ملدم إن کنت آمنت باللّه الأعظم فلا تأکلیه اللحم و لاتشربیه الدم و لا تصدعیه الرأس، و تحولى عنه إلى من اتخذ مع الله إلها آخر»

سید بن طاووس در کتاب مهج الدعوات، این دعا را منسوب به پیامبر اکرم (ص) می‌داند که به واسطه امام جعفر صادق (ع) بیان شده است. مورد استفاده این دعا برای شفای مریض و بیماری صعب‌العلاجی بوده که مجموع پزشکان زمان از درمان آن ناامید شده بودند.

گفته‌اند که برای شفای مرض صعب‌العلاج، بعد از نماز صبح، چهل مرتبه این دعا را بخوانید:

بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

بنام خداى بخشاینده مهربان

اَلْحَمُدللَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ

ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است

حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ

بس است ما را خدا و نیکو وکیلى است

تَبارَکَ اللَّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ

تبریک باد بر خداوند که بهترین خلق کننده‌است

وَلا حَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ

هیچ تحول و نیرویی جز به واسطه‌ی خداوند بلندمرتبه و بزرگ وجود ندارد

دعای برای شفای مرض صعب العلاج:

در کتاب مهج الدعوات، سید بن طاووس این دعا را منسوب به حضرت محمد (ص) می داند که توسط امام صادق (ع) بیان گردیده است. این دعا برای بیماری صعب العلاج و سختی که تیم پزشکی از درمان آن ناامید شده بودند، به کار می رفت.

برای شفا بیماری صعب العلاج، دعای زیر را ۴۰ بار بعد از نماز صبح بخوانید:

«بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، اَلْحَمُدللَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ، تَبارَکَ اللَّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ، وَلا حَوْلَ وَلاقُوَّهَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ»

«به نام خداى بخشنده مهربان، حمد و ستایش مخصوص خدا پروردگار جهانیان است، خدا ما را کافى است و او بهترین حامى ماست، آفرین بر خداوند که بهترین آفریننده است، هیچ نیرو و توانى جز از سمت خداوند بلندمرتبه و بزرگ وجود ندارد».

توجه به بیماران در آموزه های دینی به کرات مورد توصیه و تاکید قرار گرفته و در این باره و برکاتش تصریحات روایی فراوان است؛ چنان که پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

«از حقوق هر مسلمان بر مسلمان دیگر این است که هر گاه با او دیدار کند، بر او سلام کند و هر گاه مریض شود از او عیادت نماید و هر گاه از دنیا رفت، در تشییع جنازه اش شرکت کند»

رسول اکرم (ص) فرمودند:

«بیماران را عیادت کنید … و برای مریض دعا کنید و بگویید: خدایا! او را به شفای خودت شفا عطا کن و با دوای خودت مداوا کن و از بلای خود سلامت بخش».

سیره خود حضرت رسول (ص) بر این بوده که هنگام عیادت مریض، برای بیمار طلب عافیت می کرد. نقل شده وقتی به عیادت سلمان فارسی آمدند و خواستند از بالین سلمان برخیزند، فرمودند:

«ای سلمان! خداوند رنج تو را برطرف سازد و گناهت را ببخشد و دین و بدن تو را تا آخر عمرت حفظ کند».

شخصى رنگ پریده نزد امیرالمؤمنین (ع) آمد و گفت من همیشه بیمارم و دردهاى بسیارى دارم، به من دعایى بیاموز که با آن، بر بیماری‌هایم یارى جویم

حضرت فرمود: به تو دعایى مى‏ آموزم که جبرئیل وقتى حسن و حسین بیمار بودند به پیامبر (ص) آموخت و آن دعا این است شفای بیمار تجویز کردند.

اِلهى کُلَّما اَنْعَمْتَ عَلَىَّ نِعْمَهً قَلَّ لَکَ عِنْدَها شُکْرى وَ کُلَّمَا ابْتَلَیْتَنى بِبَلِیَّهٍ قَلَّ لَکَ عِنْدَها صَبْرى

اى معبود من، هر زمان به من نعمت دادى سپاسگزارى‌ام براى تو در کنار آن نعمت اندک بود و هر زمان مبتلاى به بلایم کردی، صبرم براى تو نزد آن اندک بود.

فیا مَنْ قَلَّ شُکْرى عِنْدَ نِعَمِهِ فَلَمْ یَحْرِمْنى وَ یا مَنْ قَلَّ صَبْرى عِنْدَ بَلاَّئِهِ فَلَمْ یَخْذُلنى

اى که شکرم کنار نعمت‌هایش کم بود، اما از نعمت محرومم نکرد، و اى که صبرم نزد بلایش اندک بود، اما مرا وا نگذاشت،

وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْمَعاصى فَلَمْ یَفْضَحْنى وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْخَطایا فَلَمْ یُعاقِبْنى عَلَیْها

و اى که مرا بر گناهان دید، اما رسوایم نکرد و اى که مرا بر خطاها دید، اما بر آنها عذابم نکرد.

صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى ذَنْبى وَ اشْفِنى مِنْ مَرَضى اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْئٍ قَدیرٌ

بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و گناهم را بیامرز، و از بیمارى‌‏ام شفا بده، به درستى که تو بر هرچیز توانایى. (مهج الدعوات و منهج العبادات، ص۸)

امیرالمؤمنین (ع) در این دعا به نوعی حکمت نزول بلا و بیماری را در گروی بار گناهان افراد معرفی می‌کند؛ همچنان که در فراز ابتدایی دعای کمیل  از خداوند درخواست داریم «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ‏ الْبَلَاءَ»؛ یعنی خدایا گناهانی که سبب نزول بلا می‌شود، مورد مغفرت قرار بده. آیات و احادیث متعددی مبنی بر این موضوع داریم که خداوند به واسطۀ بی‌توجهی به محضریت او امت‌ها را با سختی‌ها و بیماری‌ها مواجه می‌کند تا به سوی او تضرع کنند و دست از خطا و غفلت خود بردارند.

شاید سؤال شود ائمه (ع) که معصوم از هر خطایی هستند، آموختن این دعا برای حسنین (ع) چه وجهی باید داشته باشد؟ پاسخ این است که اهل‌بیت (ع) به مثابه معلمانی هستند که در هر لحظه شیعیان خویش را تربیت می‌کنند و خداوند از مجرای آن بزرگواران درس‌های خود را به بندگان خویش می‌رساند؛ از این رو خداوند به بهانه‌های مختلف بندگان خویش را از موهبت‌های عالم بهره‌مند می‌کند؛ این رویه را هم در دعای کمیل و هم در سایر ادعیه مثل صحیفه سجادیه مشاهده می‌کنیم. آن بزرگواران هر چند برای خویش از خداوند طلب آمرزش می‌کنند، اما این ادعیه را باید از زاویه‌نگاه معلم به شاگرد مطالعه کرد.

دعای ۲۳ صحیفه سجادیه کـه بعنوان دعای سلامتی شناخته می‌شود بـه شرح زیر اسـت:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمـنِ الرَّحِیمِ

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِهِ، وَ اَلْبِسْنى عافِیَتَکَ، وَ جَلِّلْنى عافِیَتَکَ، وَ حَصِّنّى بِعافِیَتِکَ، وَ اَکْرِمْنى بِعافِیَتِکَ، وَ اَغْنِنى بِعافِیَتِکَ، وَ تَصَدَّقْ عَلَىَّ بِعافِیَتِکَ، وَهَبْ لى عافِیَتَکَ، وَ اَفْرِشْنى عافِیَتَکَ، وَاَصْلِحْ لى عافِیَتَکَ، وَ لاتُفَرِّقْ بَیْنى وَ بَیْنَ عافِیَتِکَ فِى الدُّنْیا وَالْاخِرَهِ

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ عافِنى عافِیَهً کافِیَهً شافِیَهً عالِیَهً نامِیَهً، عافِیَهً تُوَلِّدُ فى بَدَنِى الْعافِیَهَ، عافِیَهَ الدُّنْیا وَالْاخِرَهِ، وَ امْنُنْ عَلَىَّ بِالصِّحَّهِ وَ الْأَمْنِ وَ السَّلامَهِ فى دینى وَ بَدَنى، وَ الْبَصیرَهِ فى قَلْبى، وَالنَّفاذِ فى اُمُورى، وَ الْخَشْیَهِ لَکَ، وَ الْخَوْفِ مِنْکَ، وَالْقُوَّهِ عَلى‏ مـا اَمَرْتَنى بِهِ مِنْ طاعَتِکَ، وَ الْاِجْتِنابِ لِمـا نَهَیْتَنى عَنْهُ مِنْ مَعْصِیَتِکَ.

اَللَّهُمَّ وَامْنُنْ عَلَىَّ بِالْحَجِّ وَالْعُمْرَهِ، وَ زِیارَهِ قَبْرِ رَسُولِکَ، صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ رَحْمَتُکَ وَ بَرَکاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلى‏ الِهِ وَ الِ رَسُولِکَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ اَبَداً مـا اَبْقَیْتَنى، فى عامى هذا وَفى کُلِّ عامٍ، وَاجْعَلْ ذلِکَ مَقْبُولاً مَشْکُوراً، مَذْکُوراً لَدَیْکَ، مَذْخُوراً عِنْدَکَ، وَ اَنْطِقْ بِحَمْدِکَ وَ شُکْرِکَ وَ ذِکْرِکَ وَ حُسْنِ الثَّنآءِ عَلَیْکَ لِسانى، وَ اشْرَحْ لِمَراشِدِ دینِکَ قَلْبى وَ اَعِذْنى وَ ذُرِّیَّتى مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ.

وَ مِنْ شَرِّ السَّآمَّهِ وَالْهآمَّهِ وَالْعآمَّهِ وَالَّلآمَّهِ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ شَیْطانٍ مَریدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ سُلْطانٍ عَنیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ مُتْرَفٍ حَفیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ ضَعیفٍ وَ شَدیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ شَریفٍ وَ وَضیعٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ صَغیرٍ وَ کَبیرٍ، و مِنْ شَرِّ کُلِّ قَریبٍ وَ بَعیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لِرَسُولِکَ وَ لِاَهْلِ بَیْتِهِ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَ الْاِنْسِ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دآبَّهٍ اَنْتَ اخِذٌ بِناصِیَتِها، اِنَّکَ عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ.

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِهِ، وَ مَنْ اَرادَنى بِسُوءٍ فَاصْرِفْهُ عَنّى، وَادْحَرْ عَنّى مَکْرَهُ، وَادْرَاْ عَنّى شَرَّهُ، وَ رُدَّ کَیْدَهُ فى نَحْرِهِ، وَاجْعَلْ بَیْنَ یَدَیْهِ سُدّاً حَتّى‏ تُعْمِىَ عَنّى بَصَرَهُ، وَ تُصِمَّ عَنْ ذِکْرى سَمْعَهُ، وَ تُقْفِلَ دُونَ اِخْطارى قَلْبَهُ، وَ تُخْرِسَ عَنّى لِسانَهُ، وَ تَقْمَعَ رَاْسَهُ، وَ تُذِلَّ عِزَّهُ، وَ تَکْسِرَ جَبَرُوتَهُ، وَ تُذِلَّ رَقَبَتَهُ، وَ تَفْسَخَ کِبْرَهُ، وَ تُؤْمِنَنى مِنْ جَمیعِ ضَرِّهِ وَ شَرِّهِ وَ غَمْزِهِ وَ هَمْزِهِ وَ لَمْزِهِ وَ حَسَدِهِ‏ وَ عَداوَتِهِ وَ حَبآئِلِهِ وَ مَصآئِدِهِ وَ رَجْلِهِ وَ خَیْلِهِ، اِنَّکَ عَزیزٌ قَدیرٌ.

امام باقر (ع) دعایی را از زمانی که امام علی (ع) مریض بوده اند و پیامبر (ص) برای عیادت به بستر ایشان رفتند، روایت کرده اند. پیامبر پس از عیادت، به امام علی سفارش می کنند که دعای زیر را زمزمه کند.

اللهم این سالک تعجیل عافیتک

بارالها! یا عافیتت را تسریع گردان.

او صبراً علی بلیتک

یا به من صبر در بلایت را عنایت کن

او خروجاً الی رحمتک

و یا روح مرا به سوی جوار رحمتت خارج فرما.

از جمله دعا‌های سریع‌الاجابه برای شفای مریض، دعای منسوب به امام صادق است. از زبان یکی از اصحاب امام صادق (ع) نقل شده که ایشان به امام گفته‌اند، دردی دارم و امام فرموده‌اند:

بگو: بسم الله

سپس بر قسمتی که درد دارد، دست بکش و بگو:

اعوذ بعزه الله، و اعوذ بقدره الله، و اعوذ برحمه الله، و اعوذ بجلال الله.

پناه می‌برم به عزت خدا! پناه می‌برم به قدرت خدا! پناه می‌برم به رحمت خدا! پناه می‌برم به جلال خدا!

و اعوذ بعظمه الله، واعوذ بجمع الله، و اعوذ برسول الله.

پناه می‌برم به عظمت خدا! پناه می‌برم به جمع خدا! پناه می‌برم به رسول خدا!

و اعوذ باسماء الله، من شر ما احذر و من شر ما اخاف علی نفسی

و پناه می‌برم به اسم‌های خدا از شر هر چه از آن حذر دارم و از شر هر چه که از آن بر خود بیمناکم!

و هفت مرتبه این‌کار را بکن.

دعایی دیگران برای شفای بیمار:

امام صادق (ع) فرمودند:

هر زمان در کنار بیماری بودی، دست خود را بر سر بیمار بگذار و دعای شفای مریض را بخوان:

«بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ مِنَ اللَّهِ وَ إِلَى اللَّهِ وَ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ إِبْرَاهِیمُ خَلِیلُ اللَّهِ مُوسَى نَجِیُّ اللَّهِ عِیسَى رُوحُ اللَّهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنَ الْأَرْوَاحِ وَ الْأَوْجَاعِ بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ عَزَائِمُ مِنَ اللَّهِ لِفُلَانِ بْنِ فُلَانَهَ (نام شخص و مادر او را می برد) لَا یَقْرَبُهُ إِلَّا کُلُّ مُسْلِمٍ وَ أُعِیذُهُ بِکَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ کُلِّهَا الَّتِی سَأَلَ بِهَا آدَمُ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ إِلَّا انْزَجَرْتِ أَیَّتُهَا الْأَرْوَاحُ وَ الْأَوْجَاعُ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ»

بعد از اتمام دعا، آیه الکرسی، سوره حمد، توحید، فلق و ناس را هر کدام یک بار و همچنین ۱۰ آیه از سوره مبارک یس را بخوان و در انتها دعا زیر را بخوان:

«اللَّهُمَّ اشْفِهِ بِشِفَائِکَ وَ دَاوِهِ بِدَوَائِکَ وَ عَافِهِ مِنْ بَلَائِکَ وَ تَسْأَلُهُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ

دعای زیر منسوب به حضرت صادق (ع) است و در کتاب معتبری به نام عده الداعی، بیان شده است. امام صادق (ع) فرمودند: هنگامی که در کنار بستر بیمار هستی، رو به آسمان کرده و بگو:

«اَللّهُمَّ اِنَّکَ عَیَّرْتَ اَقْواماً فى کِتابِکَ، فَقُلْتَ: (قُلِ ادْعُوا الَّذینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنْکُمْ وَلا تَحْویلاً)، فَیا مَنْ لا یَمْلِکُ کَشْفَ ضُرّى وَ لا تَحْویلَهُ عَنّى اَحَدٌ غَیْرُهُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاکْشِفْ ضُرِّى وَحَوِّلْهُ اِلى مَنْ یَدْعُو مَعَکَ اِلهاً آخَرَ، فَاِنّى اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ غَیْرُکَ»

«خدایا قوم هایی را در قرآن خود سرزنش کردى و فرمودى: بگو معبودهاى باطل خود را جز او بخوانید، که هرگز برطرف کردن زیان را از شما، و گرداندنش را نمى توانند، اى که برطرف‌ کردن زیان، و گرداندن آن را از من، کسى جز تو (او) نمى تواند، بر محمّد و خاندانش درود فرست، و زیانم را برطرف کن، و به ‌سوى آن که معبود دیگرى جز تو را با تو مى‌خواند بگردان، همانا شهادت مى‌دهم معبودى جز تو نیست.»

همچنین، امام صادق (ع) فرموده اند:

«هر مؤمنی که برادر مؤمنش را در بیماری اش عیادت کند، اگر صبح باشد هفتاد هزار ملک او را تشییع (بدرقه و همراهی) کنند و چون نزد او بنشیند رحمت [خدا] او را فرا گیرد و تا شب برای او استغفار کنند، و اگر شب باشد همین اجر تا صبح برای او خواهد بود».

این توصیه های روایی به خوبی نشان می دهد که اسلام به عنوان دین اجتماعی و نسخه حیات طیبه بشری، در همه حالات به روابط صحیح انسانی نظر داشته و آنچه را که با آن انسان به فلاح و رستگاری نزدیک می شود، بیان کرده است.

از امام رضا (ع) نقل شده که ایشان فرمودند: برای درمان و از بین رفتن هر مرضی دعای زیر را بخوانی:

«یَا مُنْزِلَ الشِّفَاءِ وَ مُذْهِبَ الدَّاءِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْزِلْ عَلَى وَجَعِیَ الشِّفَاء»

ای فرستنده و عطاکننده شفا، و ای کسی که به لطف خویش درد ها را از جان ها و جسم ها می بری، بر محمد و آل محمد رحمت فرست و بر درد های من شفا عنایت فرما).

از دعاهای منسوب به امام عصر (عج)، دعای معروف «اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَهِ…» است که به زیبایی هر چه تمام و در فرازهایی کوتاه، وظایف منتظران از اقشار و صنوف مختلف را بیان کرده و راه و رسم زندگی به سبک انتظار را نشان می دهد.

از این رو، در سلسله مطالبی شرح فرازهای نورانی و ژرف این دعا مرور می شود:

امام عصر (عج) در ادامه این دعای شریف بیان می کنند:

«عَلَى‏ مَرْضَى‏ الْمُسْلِمِینَ‏ بِالشِّفَاءِ وَ الرَّاحَهِ؛ بر بیماران درمان و آسایش کرامت نما».

این فراز از دعای امام عصر (عج)، توجه به بیماران را یادآور می شود و در حقیقت آموزه ای است برای زندگی به سبک انتظار تا بدانیم آنها که بیمارند نیاز به کمک، همراهی و دعای ما دارند.

امام عصر (عج) به عنوان مایه امن زمین و زمان و پدر معنوی بشریت، در دعای دیگری نیز برای شفای مرضای مومنین و مومنات دعا کرده و می فرمایند:

«تَفَضَّلْ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالْغَنَاءِ وَ الثَّرْوَهِ وَ عَلَى مَرْضَى الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالشِّفَاءِ وَ الصِّحَّهِ»

این دعای مختصر که با عبارت:

«إِلَهِی بِحَقِّ مَنْ نَاجَاکَ وَ بِحَقِّ مَنْ دَعَاکَ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ» شروع می شود را سید بن طاووس در «مهج الدعوات» نقل نموده و آن را به امام زمان (عج) نسبت می دهد. در ادامه ایشان ادعا می کند که دعا را در سحرگاه شب چهارشنبه، سیزدهم ماه ذی القعده سال ۶۳۸  از حضرت صاحب الزمان(عج) در سامرا شنیده و حفظ کرده است.

بی تردید این دعای امام عصر (عج) سبب شفای بسیاری از بیماران جسمی و روحی شده و بلایای بسیار به واسطه این دعای ایشان از مسلمانان دور شده است.

ائمه معصوم (ع) در کنار دعایی که خود برای شفای بیماران به درگاه الهی می کردند راه هایی را نیز برای شفا و درخواست آن از خدای متعال به مسلمانان توصیه کرده اند که توسل و اهتمام به آنها می تواند خود داروخانه ای معنوی باشد.

از توصیه های معصومین (ع) در خصوص آداب عیادت این است که برای مریض دعا و از خداوند سلامتی و عافیت او را درخواست کنید.

رافت و مهربانی امام زمان (عج) در حق شیعیانشان به حدی است که از مریض شدن آنها رنج برده و حتی مریض می شوند. در کتاب «بصائر الدرجات» بابی است که ائمه در حالی که غائب اند، می دانند کدام یک از شیعیانشان مریض شده و اندوهگین می شوند و برای شفاء آنها دعا می کنند:

«۱- حدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِیهِ قَالَ حَدَّثَنِی الشَّامِیُّ عَنْ أَبِی دَاوُدَ السَّبِیعِیِّ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ عَنْ رُمَیْلَهَ قَالَ: وُعِکْتُ وَعَکاً شَدِیداً  فِی زَمَانِ‏ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فَوَجَدْتُ مِنْ نَفْسِی خِفَّهً فِی یَوْمِ الْجُمُعَهِ وَ قُلْتُ لَا أَعْرِفُ شَیْئاً أَفْضَلَ مِنْ أَنْ أُفِیضَ عَلَى نَفْسِی مِنَ الْمَاءِ وَ أُصَلِّیَ خَلْفَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فَفَعَلْتُ ثُمَّ جِئْتُ إِلَى الْمَسْجِدِ فَلَمَّا صَعِدَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع الْمِنْبَرَ عَادَ عَلَیَّ ذَلِکَ الْوَعْکُ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ دَخَلَ الْقَصْرَ دَخَلْتُ مَعَهُ فَقَالَ یَا رُمَیْلَهُ رَأَیْتُکَ وَ أَنْتَ مُتَشَبِّکٌ بَعْضُکَ‏ فِی بَعْضٍ فَقُلْتُ نَعَمْ وَ قَصَصْتُ عَلَیْهِ الْقِصَّهَ الَّتِی کُنْتُ فِیهَا وَ الَّذِی حَمَلَنِی عَلَى الرَّغْبَهِ فِی الصَّلَاهِ خَلْفَهُ فَقَالَ یَا رُمَیْلَهُ لَیْسَ مِنْ مُؤْمِنٍ یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا بِمَرَضِهِ وَ لَا یَحْزُنُ إِلَّا حَزِنَّا بِحُزْنِهِ وَ لَا یَدْعُو إِلَّا أَمَّنَّا لِدُعَائِهِ وَ لَا یَسْکُتُ إِلَّا دَعَوْنَا لَهُ فَقُلْتُ لَهُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ جَعَلَنِی اللَّهُ فِدَاکَ هَذَا لِمَنْ مَعَکَ فِی الْقَصْرِ أَ رَأَیْتَ مَنْ کَانَ فِی أَطْرَافِ الْأَرْضِ قَالَ یَا رُمَیْلَهُ لَیْسَ یَغِیبُ عَنَّا مُؤْمِنٌ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ لَا فِی غَرْبِهَا.

۲- حَدَّثَنَا إِبْرَاهِیمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَیْفٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ حَدَّثَنِی عَبْدُ الْکَرِیمِ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِی الرَّبِیعِ الشَّامِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع بَلَغَنِی عَنْ عَمْرِو بْنِ إِسْحَاقَ حَدِیثٌ فَقَالَ أَعْرِضْهُ قَالَ دَخَلَ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فَرَأَى صُفْرَهً فِی وَجْهِهِ قَالَ مَا هَذِهِ الصُّفْرَهُ فَذَکَرَ وَجَعاً بِهِ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ ع إِنَّا لَنَفْرَحُ لِفَرَحِکُمْ وَ نَحْزَنُ لِحُزْنِکُمْ وَ نَمْرَضُ لِمَرَضِکُمْ وَ نَدْعُو لَکُمْ فَتَدْعُونَ فَنُؤَمِّنُ قَالَ عَمْرٌو قَدْ عَرَفْتُ مَا قُلْتَ وَ لَکِنْ کَیْفَ نَدْعُو فَتُؤَمِّنُ فَقَالَ إِنَّا سَوَاءٌ عَلَیْنَا الْبَادِی وَ الْحَاضِرُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع صَدَقَ عَمْرٌو.»

و از جمله دعاهایی کـه بعنوان دعای سلامتی شناخته میشود دعاى سلامتی حضرت داوود (ع) بـه لفظ حمد اسـت.

روایت این است:

حضرت داوود (ع) چون این تحمید را خواندند بـه او خداى عزوجل وحى فرستاد آن کـه بـه تعب انداختى فرشتگانى راکه موکّل بر تـو هستند جهت محافظت کردن تـو و نوشتن‏ نامه اعمال تـو. زیرا کـه ثواب این دعای سلامتی بسیار اسـت و باید کـه همه ی ایشان آنرا بنویسند و دعای سلامتی این اسـت:

«اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ دَائِمـاً مَعَ دَوَامِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ بَاقِیاً مَعَ بَقَائِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ خَالِداً مَعَ خُلُودِکَ وَ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِکَ وَ عِزِّ جَلَالِکَ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ‏.»

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره برای شفای بیماران دستورالعمل ذیل را تأکید می‌فرمودند:

مریض پس از نماز صبح دو رکعت نماز حاجت بخواند و پس از آن سه مرتبه بگوید:

اللَّهُمَ اشْفِنِی بِشِفَائِکَ، وَ دٰاوِنِی بِدَوَائِکَ، وَ عَافِنِی [بِعَافِیَتِکَ] مِنْ بَلَائِکَ، فَإِنِّی عَبْدُکَ وَ ابْنُ عَبْدِکَ.

استفتاء از حضرت آیت‌ الله بهجت:

برای شفای بیمار چه دعا و دستوری می‌فرمایید؟ حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: آب زمزم و تربت حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام را با هم مخلوط کنید و هر روز یک قاشق چای‌خوری به مریض بدهید(اگر برای مریض ضرر دارد شخص دیگری بخورد و برای او دعا کند). و همچنین صدقه به افراد متعدد بدهید، ولو به اینکه گوسفند بکشید، و گوشت قربانی کنید

متن دعای شفای مریض:

دعای شفای مریض از آیت الله بهجت آمده است که در اینجا حضرت آیت الله هادوی تهرانی در نهم آبان سال ۱۳۶۵ در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س)، حضرت آیت الله بهجت برای شفای دخترم این متن دعای شفای مریض سریع الاجابه را به بنده آموختند

«اللَّهُمَّ اشْفِها بِشِفَائِکَ وَ دَاوِها بِدَوَائِکَ وَ عَافِها بِعَافیَتِک» را سه بار تکرار می کنید و سپس می گویید: «بالامام الکاظم فَإِنِّها أمتک وَ بِنتُ عَبْدِکَ»

این بهترین دعا برای شفای مریضی دخترم شد.

در این مقاله تعدادی از بهترین دعاهای سریع الاجابه برای شفای مریض را خواندید که در این بخش متن دعای یا من کبس الارض برای شفای مریض ها آورده شده است در کتاب مصباح، شیخ کفعمی گفته‌اند که وقتی مریض شدی، پس از اقامه‌ یکی از نماز‌های واجب، بر موضع سجده‌ خود دست کشیده و سپس دستت را هفت مرتبه بر جایی که درد دارد بکش و دعای زیر را بخوان

یا مَنْ کَبَسَ الاْرْضَ عَلَى الْمآءِ
اى که زمین را بر آب فشردی،
وَ سَدَّ الْهَوآءَ بِالسَّمآءِ
و هوا را به آسمان بستی
وَاخْتارَ لِنَفْسِهِ اَحْسَنَ الاَْسْمآءِ
و بهترین نام‌ها را براى خویش برگزیدی.
صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،
وَافْعَلْ بى کَذا وَ کَذا وَ ارْزُقْنى وَ عافِنى مِنْ کَذا وَ کَذا
و با من چنین وچنان کن و روزی‌ام ده، و سالمم بدار از چنین وچنان

بر چهل و یک دانه گندم در شب جمعه این ذکر را بخوانید و و بر پشت بام بریزید تا پرندگان بخورند:

لا اله الا الله بعونک و قدرتک لا اله الا الله بحق حقک و حرمتک لا اله الا الله فرج برحمتک یا ارحم الراحمین