شیخ شهاب الدین سهروردی + زندگینامه و آثار شیخ شهاب الدین سهروردی

شیخ شهاب الدین سهروردی (نام کامل: شهاب الدین یحیی بن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی) یکی از بزرگان و علمای برجسته تاریخ ایران و اسلام است که در دوران صلاح الدین ایوبی مشهور شد. او در سال ۵۴۹ هجری قمری در شهر سهرورد در استان زنجان به دنیا آمد و در سال ۵۸۷ هجری قمری در شهر حلب درگذشت. شیخ اشراق به عنوان یکی از بزرگان عرفان اسلامی شناخته شده است و آثار بسیار زیادی را در زمینه عرفان و فلسفه قریب به ۵۰ کتاب و رساله نوشته است. در ادامه به زندگی و آثار این بزرگوار پرداخته خواهد شد.

زندگی شیخ شهاب الدین سهروردی

شیخ شهاب الدین سهروردی در خانواده ای علوی متولد شد. پدر وی به نام ابوالفتح محمد بن علی بود که خود نیز یکی از علمای برجسته و مشهور دوران خود بود. شیخ شهاب الدین به دلیل داشتن استعداد و دانش بسیار زیاد، از سن بسیار کمی به تحصیلات علمی پرداخت و در سنین پایینی به استادان بزرگی چون ابوالحسن خرقانی، ابوالفتح الطوسی و نصیرالدین طوسی رجوع کرد. او پس از مدتی به سمت علم الهی و فلسفه رجوع کرد و به عرفان اسلامی علاقه مند شد.

پس از پایان تحصیلاتش، شیخ شهاب الدین به بلخ رفت و در آنجا به تدریس علم و فلسفه پرداخت. در این زمینه، او به علت دانش بسیار زیاد خود، به سرعت شهرت زیادی کسب کرد و از بزرگان دوران خود شناخته شد. او پس از مدتی به همراه خانواده خود به جویبار رفت و در آنجا به تدریس علوم دینی و فلسفه پرداخت.

شیخ اشراق به دعوت اباکویه، به بغداد رفت و در آنجا به تدریس عرفان اسلامی پرداخت. او در این شهر به سرعت شهرت زیادی کسب کرد و به عنوان یکی از بزرگان دین و فلسفه شناخته شد. وی پس از مدتی به دعوت ملکشاه، به قم رفت و در آنجا به تدریس عرفان اسلامی و فلسفه پرداخت. سهروردی در شهر قم نیز با سرعت فراوان مشهور و جزئی از مشاهیر این شهر شد.

کتاب ها و آثار شیخ شهاب الدین سهروردی

شیخ اشراق یا شیخ شهاب الدین سهروردی آثار بسیاری در زمینه عرفان و فلسفه نوشته است که تاثیر بسیاری در تاریخ اسلام و ادبیات فارسی داشته است.

برخی از مهمترین این آثار عبارتند از:

۱. کتاب هیچیاره: این کتاب به عنوان یکی از آثار بزرگ شیخ شهاب الدین شناخته می شود که در آن به بررسی مفهوم “هیچ” در فلسفه عرفانی پرداخته است.

۲. کتاب المشارع و المطارحات: این اثر نیز یکی از آثار مهم شیخ شهاب الدین سهروردی است که در آن به بررسی مفاهیم عرفانی مانند وحدت، انسانیت، خداییت و غیره پرداخته است.

۳. کتاب الالواح المعادیه: این کتاب را باید از جمله آثار تخصصی شیخ شهاب الدین دانست که در آن به بررسی مفاهیم عرفانی مانند توحید، تصوف و غیره پرداخته است.

۴. کتاب هیاکل النور: شاید به جرات بتوان گفت یکی از رساله های تخصصی شیخ اشراق که در آن به بررسی مفاهیم مانند نور، روح، پاکیزگی، تزکیه و غیره پرداخته است، این اثر می باشد.

۵. کتاب حکمت الاشراق: این کتاب نیز از مهمترین عناوین در آثار بزرگ شیخ شهاب الدین سهروردی است که در آن به بررسی مفاهیم عرفانی مانند وحدت، توحید و غیره بسیار دقیق و ویژه پرداخته شده است.

این آثار و بسیاری دیگر از آثار شیخ شهاب الدین سهروردی تاثیر بسیاری در تاریخ ادبیات فارسی و اسلام داشته اند و هنوز هم برای پژوهشگران و دانشمندان مورد مطالعه قرار می گیرند.

کتاب مونس العشاق اثر ماندگار شیخ شهاب الدین سهروردی

کتاب “مونس العشاق” یا “رساله فی حقیقه العشق” اثر شهاب الدین سهروردی، یکی از مهم‌ترین آثار فلسفی و عرفانی در تاریخ ادبیات فارسی است. این کتاب به قلم سهروردی نوشته شده و درباره عشق و راه‌های رسیدن به عشق به شیوه‌ای عرفانی و فلسفی صحبت می‌کند.

بخش‌های مهمی از کتاب “مونس العشاق” عبارتند از:

۱. مقدمه: در این بخش، سهروردی به بررسی مفهوم عشق پرداخته و تعریفی از عشق ارائه داده است. او معتقد است که عشق یکی از اصلی‌ترین وجوه رسیدن به خداوند است.

۲. تفسیر معانی مختلف عشق: سهروردی در این بخش به تفسیر معانی مختلف عشق پرداخته است. او معتقد است که عشق می‌تواند به معنای عشق زمینی و عشق الهی باشد و در هر دو مورد، عشق یک ارتباط بین انسان و خداوند است.

۳. صفات عاشقان: در این بخش، سهروردی به بررسی صفات و خصوصیات عاشقان پرداخته است. او با بیان مثال‌هایی از عاشقان بزرگ مانند رومی و عطار، صفاتی مانند تواضع، تسلیم، و عشق به خداوند را برجسته کرده است.

۴. راه‌های رسیدن به عشق: در این بخش، سهروردی به بررسی راه‌های مختلف رسیدن به عشق پرداخته است. او به بیان روش‌هایی مانند تواضع، خلوت، و مشارکت در توسل به خداوند، به دانشجویان راهنمایی می‌دهد.

کتاب “مونس العشاق” به دلیل محتوای عرفانی و فلسفی خود، همواره در بین دانشجویان و پژوهشگران عرفان و فلسفه، مورد استفاده و مطالعه قرار گرفته است.

رساله عرفانی هیاکل النور شیخ شهاب‌الدین سهروردی

رساله عرفانی “هیاکل النور” از شیخ شهاب‌الدین سهروردی، یکی از آثار مهم دورهٔ ادبیات عرفانی و فلسفی در ادبیات فارسی است. این رساله دربارهٔ مفهوم نور و چگونگی رسیدن به آن به شیوه ای عرفانی و فلسفی صحبت می‌کند.

“هیاکل النور” به طور خاص به بررسی مفهوم نور و نقش آن در رسیدن به خداوند می‌پردازد. سهروردی در این رساله، مفاهیمی مانند “نور الهی”، “نور مصطفوی”، “نور محمدی” و “نور علی” را تبیین می‌کند. او با بیان مثال‌هایی از قرآن، حدیث و شعر، نقش نور در رسیدن به خداوند را برجسته می‌کند.

در بخش‌های مختلف این رساله، سهروردی به بررسی مفاهیمی مانند توحید، یکایک، وحدت، تجربه، و معرفت پرداخته است. او با بیان مثال‌هایی از شخصیت‌های مختلف تاریخ اسلام، مفاهیم خود را توضیح داده و به دانشجویان راهنمایی می‌کند.

“هیاکل النور” به دلیل محتوای عرفانی و فلسفی خود، همواره در بین دانشجویان و پژوهشگران عرفان و فلسفه، مورد استفاده و مطالعه قرار گرفته است و به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار سهروردی شناخته شده است.

کتاب التلویحات شیخ اشراق

“التلویحات المشکوکه فی الاصول الفلسفیه”، یا همان “التلویحات“، کتابی است که توسط شیخ شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق در قرن هفتم هجری نوشته شده است. این کتاب به عنوان یکی از مهمترین آثار فلسفی در تاریخ ادبیات فارسی شناخته شده است.

“التلویحات”، به بررسی و تبیین نظریه‌های فلسفی شیخ اشراق پرداخته و به بیان مفاهیمی مانند وحدت وجود، تفاوت بین وجود و معرفت، تفاوت بین فضا و زمان، و تفاسیری از بعضی از مفاهیم اسلامی مانند معاد و توحید پرداخته است.

در این کتاب، شیخ اشراق به بررسی و بحث دربارهٔ مسائل فلسفی مختلف می‌پردازد و تلاش می‌کند تا به روشی جدید و نوین به تفسیر و تبیین برخی مفاهیم دینی و فلسفی بپردازد. او به بیان نظریه‌های خود دربارهٔ مفهوم وحدت وجود، نحوهٔ شناخت ما از وجود، و رابطهٔ بین وجود و عدم، می‌پردازد.

“التلویحات” به دلیل محتوای فلسفی و نظریه‌های نوین خود، همواره در بین دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، مورد استفاده و مطالعه قرار گرفته است و به عنوان یکی از مهمترین آثار شیخ اشراق و همچنین در تاریخ ادبیات فارسی شناخته شده است.

روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی

مؤسسهٔ ژئوفیزیک دانشگاه تهران روز بزرگداشت این عالم و فیلسوف بزرگ را ۸ مرداد مصادف با ۲۹ جولای معرفی کرده است. در چنین روزی به پاس تلاش ها و گرامیداشت مقام این حکیم بزرگ همایش هایی در موسسات و دانشگاه های ایران برگزار می شود.

منبع: ویکی پدیا